Ove godine u okviru istraživačke sezone na arheološkom lokalitetu Dvorine na Venčacu , radilo se iskopavanje severno i zapadno od crkve. Pre toga raščišćeno je groblje koje je formirano sahranjivanjem obavljanim nakon rušenja svetinje. Ove godine došlo se do grobova iz vremena kada je objekat bio u službi kao i zidova čija namena prošle godine nije bila razjašnjena.
Obzirom da je crkva razrušena do temelja, kamen kojim je građena raznet, bilo je dilema da li postoji još stariji objekat na ovom mestu – rekao je Vladan Milivojević kustos arheolog narodnog muzeja u Aranjđelovcu. Prema njegovim rečima to ipak nije bilo u pitanju, već je crkva imala moćan sokl oko zidova što su ove godine i potvrdili. Ovaj podatak posebno je važan za konzervatore i arhitekte koji će sada praviti projekat građevine. Oko crkve otkriven je veliki broj nadgrobnih ploča koje datiraju iz 14-og i početka 15-og veka kada je crkva u jednom trenutku bila napuštena. U vreme brojnih upada počupani su temelji i podignute podne ploče nakon čega se formira sloj preko ostataka. U tom periodu, kaže Milivojević, neko živi i boravi na tom mestu jer je otkriven objekat prislonjen uz samu svetinju . Do konačnog rušenja dolazi najverovatnije u drugoj polovini 15-og veka.
Od tog vremena do sredine devetnaestog veka na tom mestu se obavlja sahranjivanje, arheolozi su do sada pronašli više od 300 grobova. I ove godine nalazi u grobovima govore dosta zanimljivih podataka, pronađen je još jedan srebrni, vlasteoski, srednjevekovni prsten kao i 2019. godine. Svi nalazi upućiju na rano rušenje crkve, a istraživanje srednjevekovnih grobova tek predstoji kao i donošenje zaključaka o strukturi, navikama i životu naroda na prostoru ovog dela Šumadije u 14-om veku.
Neke informacije već sada su jasne, kao što je činjenica da su kamenorezačke radnje u to vreme bile izuzetno razvijene, što se vidi po kvalitetu izrade nadgrobnih ploča. Milivojević podseća na mikrotoponime ovog kraja kao što su Kamenari na Venčacu i Rupnik u Banji , koji upućuju na rudarstvo, i potok Popovac.
Monumentalnost crkve na Venčacu ubeđuje u to da je u pitanju zadužbina cara Dušana. Ali sa kojom namenom tek ostaje da se vidi. Nagađa se da je mogla biti i episkopija koja nije zaživela. Više podataka se očekuje nakon istraživanja groblja iz vremena kada je crkva služila. Zanimljivo je takođe da i pored izuzetne obrade nadgrobnih ploča još nema uklesanih imena. Za sada samo jedna ploča je otkrivena sa natpisom Petrija – što je takođe neobično da ime stoji bez prezimena i drugih podataka.
http://https://www.youtube.com/watch?v=SuRsfaycMXg