Crkva čiji su ostaci otkriveni na padinama Venčaca, nedaleko od Aranđelovca, verovatno potiče iz 14. veka.
Arheolozi i istraživači su pre pet godina utvrdili da se na tom lokalitetu nalaze ostaci građevina, ali su radovi obustavljeni zbog nedostatka novca.
Prema narodnom predanju, verovalo se da se na ovom lokalitetu nekada nalazio dvor poslednjeg srpskog despota Pavla Bakića, a u njegovoj blizini pridvorna crkva. Međutim, najnovija istraživanja pokazuju da je crkva na čije su temelje arheolozi naišli, starijeg datuma.
„Reč je o ozbiljnom objektu: sam živopis je izuzetno kvalitetan, kao što je i sama gradnja crkve bila kvalitetna“, objašnjava Vladan Milivojević, kustos Narodnog muzeja u Aranđelovcu. „Objekat je nešto većih dimnezija, a ličnost koja je crkvu sagradila je očigledno bila uticajna u to vreme.“
Na ruševinama crkve i prostoru koji je okružuje nalazi se 117 grobova nastalih u 18. i 19. veku. Na malom broju njih ima podataka o onima koji su tu sahranjeni. Da li se tu nalazi i starija nekropola, još se istražuje.
„Mi za sada ne možemo da kažemo kada je crkva srušena i koji su uzroci zbog kojih je ona propala i nestala“, navodi Milivojević.
Fragmenti bogato oslikanih fresaka govore o uticaju i moći ktitora. Na osnovu do sada dostupnih podataka, reč je o jednoj od najvećih srednjevekovnih građevina u ovom kraju.
„Za mene ovo znači mnogo. Ovo je velika šansa da se nauči i da se znanje stečeno na studijama primeni u praksi. Nadam se da će ovaj projekat da zaživi i da ćemo i narednih godina raditi ovde“, kaže Jovana Nenadović, apsolventkinja arheologije.
„Mi ćemo i u narednom periodu staviti akcenat na radove koji se ovde izvode. Nadamo se da će u nekom momentu ovo postati neka vrsta arheološkog parka koji će biti interesantan i posetiocima i ljudima iz struke“, navodi Darko Pavlović, direktor Narodnog muzeja Aranđelovac.
Mnoge nepoznanice o venčačkoj crkvi biće otklonjene narednim istraživanjima. Na tome rade arheolozi Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kragujevca i Narodnog muzeja iz Aranđelovca.
izvor – RTS